Με παραδοσιακό τρόπο αναβίωσαν το πατροπαράδοτο έθιμο του Κλήδονα και του Αφανού στην κατάμεστη από κόσμο Άνω Σύρο
Μετά τους παραδοσιακούς χορούς που παρουσιάστηκαν στην »Καμάρα», ο κόσμος με συνοδεία Τσαμπούνας και τουμπιού ξεχύθηκε στα στενά της Άνω Σύρου για να αναβιώσουν το άναμμα του Αφανού.
Η βραδιά συνεχίστηκε με τραγούδι και παραδοσιακά όργανα ενώ η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με το άναμμα της φωτιάς με αρκετούς τολμηρούς να πηδούν πάνω από την δυνατή φωτιά.
Η συνέχεια άνηκε στα μαγαζιά και τα στενά της Άνω Σύρου με άφθονο κρασί και νόστιμους μεζέδες στα παραδοσιακά κουτουκάκια.
Ο Κλήδονας
Ο Κλήδονας είναι ένα πανάρχαιο έθιμο που συναντούμε σε όλα τα μέρη της Ελλάδος , βέβαια με αρκετές διαφορές στην εκτέλεσή του.
Η λέξη Κλήδονας παράγεται από την αρχαία λέξη « η κληδών » που είναι το μαντικό σημάδι, η προφητεία, το προμάντεμα. Σύμφωνα με άλλους η λέξη Κλήδονας προέρχεται από την λέξη κλειδί που ανοίγει και κλείνει το κουτί της τύχης.
Όποια και να είναι από τις δύο παραπάνω ερμηνείες το αποτέλεσμα ότι με τον κλήδονα ψάχνουν να βρουν την τύχη τους, το καλό το μήνυμα, και όπως γνωρίζουμε στη αρχαιότητα έδιναν μεγάλη σημασία στην μαντεία.
Η περιγραφή για τον κλήδονα είναι όπως γίνονταν παλιά στην Άνω Σύρο.
Παλαιότερα στον κλήδονα συμμετείχαν μόνο ανύπαντρα κορίτσια αλλά σιγά σιγά και κατά την δεκαετία του πενήντα μπήκαν και τα αγόρια.
Παραμονή του Αη Γιάννη 23 Ιουνίου μια κοπέλα που θα αναλάμβανε να κάνει τον κλήδονα κατά το απογευματάκι, έπαιρνε ένα πήλινο δοχείο και πήγαινε σε τρεις Μαρίες στα σπίτια τους για να πάρει το αμίλητο νερό. Κτυπούσε την πόρτα έμπαινε μέσα χωρίς να μιλήσει , πήγαινε στο κιούπι που εκεί υπήρχε το νερό και παίρνοντας τον μαστραπά έβαζε λίγο νερό στο πήλινο. Το ίδιο γίνονταν και στις άλλες δύο Μαρίες. Ο κόσμος ήταν ενήμερος για το έθιμο και κάποια στιγμή περίμεναν ότι θα κτυπήσει η πόρτα τους.
Οι Νοικοκυραίοι του κάθε σπιτιού προσπαθούσαν με διάφορες ερωτήσεις να κάνουν να μιλήσει η κοπέλα. Αν η κοπέλα μιλήσει τότε άδειαζε το νερό και άρχιζε από την αρχή. Όταν τελικά πήρε το νερό και από τις τρεις Μαρίες πήγαινε στις λεύτερες κοπελιές της γειτονιάς για να βάλουν μέσα ένα ριζικάρι δηλαδή ένα αντικείμενο, ένα τσιμπιδάκι, ένα κουμπί, μια φουρκέτα ένα δακτυλίδι οτιδήποτε μικρό αντικείμενο χωρίς να το δει η κοπελιά που κρατούσε το κουμνί. Όταν τελείωνε πήγαινε στο σπίτι της σκέπαζε το κουμνί με ένα κόκκινο πανί και το άφηνε όλη την νύχτα στην αυλή ή στο μπαλκόνι σκεπασμένο για να το δουν τα άστρα και για να αστρονομιστεί , να αστροφεγγιαστεί δηλαδή να επιδράσουν πάνω σ’ αυτό οι μαντικές ικανότητες των άστρων και του φεγγαριού για να ενισχυθεί η μαντική δύναμη του και να εξασφαλιστεί η καλή τύχη. Ας μην ξεχνάμε ότι πάνω στις ίδιες δυνάμεις των άστρων και του φεγγαριού στηρίζονται τα ζώδια και τα ωροσκόπια και οι σχετικές αστρολογικές παρατηρήσεις.
Την ώρα που σκεπάζανε το πήλινο με το κόκκινο πανί έλεγαν:
Κλειδώνουμε τον κλήδονα με του Αη Γιαννιού τη χάρη, κι ο ‘πούχει καλό ριζικό να δώσει να το πάρει.
Πρωί πρωί της επόμενης ημέρας έπρεπε να το βάλει μέσα για να μην το δει ο ήλιος. Στις 24 Ιουνίου την ημέρα του Άη Γιάννη του Ριζικάρι όπως τον έλεγαν, μαζευόντουσαν στο σπίτι της κοπελιάς για να ανοίξουν τον κλήδονα.
Μετά άρχιζε η διαδικασία του κλήδονα. Ο νοικοκύρης του κλήδονα ήταν και βγάλτης, όπως έλεγαν, των αντικειμένων από το κουμνί.
Στην Άνω Σύρο το τράβηγμα των αντικειμένων γίνονταν τρείς φορές. Την πρώτη φορά έλεγαν κολακευτικά όμορφα στιχάκια, την δεύτερη πρόστυχα και την τρίτη και τελευταία φορά πάλι όμορφα. Όταν τελείωναν την πρώτη φορά ή την δεύτερη έριχναν πάλι μέσα τα αντικείμενα.
Όταν τελείωνε ο κλήδονας έπαιρνε ο καθένας το αντικείμενο του για να το βάλει κάτω από το μαξιλάρι του για να δει το βράδυ στο όνειρό του πιο θα είναι το πρόσωπο που θα παντρευτεί. Επίσης έπαιρναν λίγο νερό για να βρέξουν το πρόσωπό τους για να κοιμηθούν ήρεμα και να δουν ένα καλό όνειρο. Το υπόλοιπο νερό το έριχναν στη γλάστρα του σπιτιού τους. Αυτό είχε σαν σημάδι ότι αν ανθίσει όμορφα, όμορφος θα είναι και αυτός που θα πάρει.
Αφανός ή Φωτάρες ή Φωταρίδες
Στις 23 Ιουνίου παραμονή του Άη Γιάννη του αφανιστή έχουμε το έθιμο του αφανού ή φωτάρες όπως έλεγαν στην Ερμούπολη ή φωταρίδες όπως έλεγαν στα χωριά. Πριν είκοσι ημέρες μάζευαν ασπιδέλες, Θυμάρια για να ξεραθούν και να τα έχουν σαν προσάναμμα για να καούν οι Μάηδες. Την παραμονή λοιπόν το βράδυ οι κάτοικοι της περιοχής μαζευόντουσαν σε κάποιο συγκεκριμένο χώρο που ήξεραν από πριν φέρνοντας ασπιδέλες, θυμάρια, παλιά ψάθινα καλάθια και τα στεφάνια της πρωτομαγιάς για να τα κάψουν. Κάποιες εποχές επειδή η παραμονή του Άη Γιάννη συνέπιπτε με το τέλος της σχολικής χρονιάς συνήθιζαν να καίνε τα βιβλία της σχολικής χρονιάς που πέρασε.
Με το άναμμα της φωτιάς και πηδώντας από πάνω τρεις φορές πίστευαν ότι εξαφανίζεται από πάνω τους κάθε κακό.
http://cyclades24.gr/2016/06/afanos-klidonas-ano-syros-eortasmos/
Με παραδοσιακό τρόπο αναβίωσαν το πατροπαράδοτο έθιμο του Κλήδονα και του Αφανού στην κατάμεστη από κόσμο Άνω Σύρο, που είχε να δει τέτοια συμμετοχή όπως το Καρναβάλι με το κόσμο να γεμίζει ασφυκτικά τα παραδοσιακά δρομάκια της.
Σε αυτό πρωταγωνιστικό ρόλο είχαν η ομάδα ξεναγών Ανω Σύρου, το Άρωμα Παράδοσης, το χορευτικό τμήμα του ΚΑΠΗ Άνω Σύρου και οι Σύλλογοι: Στερεοελλαδιτών Σύρου και Ποντίων και Βορειοελλαδιτών Σύρου.
Υπό την καθοδήγηση, του κ. Νίκου Σολάρη οι μικροί ξεναγοί κοπέλες αναβίωσαν το συριανό έθιμο του κλήδονα, ενώ οι εκπρόσωπο των Στερεοελλαδιτών, Ποντίων και Βορειοελλαδιτών αφηγήθηκαν πως οι ίδιοι κάνουν στα μέρη τους το παραδοσιακό έθιμο.Μετά τους παραδοσιακούς χορούς που παρουσιάστηκαν στην »Καμάρα», ο κόσμος με συνοδεία Τσαμπούνας και τουμπιού ξεχύθηκε στα στενά της Άνω Σύρου για να αναβιώσουν το άναμμα του Αφανού.
Η βραδιά συνεχίστηκε με τραγούδι και παραδοσιακά όργανα ενώ η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με το άναμμα της φωτιάς με αρκετούς τολμηρούς να πηδούν πάνω από την δυνατή φωτιά.
Η συνέχεια άνηκε στα μαγαζιά και τα στενά της Άνω Σύρου με άφθονο κρασί και νόστιμους μεζέδες στα παραδοσιακά κουτουκάκια.
Ο Κλήδονας
Ο Κλήδονας είναι ένα πανάρχαιο έθιμο που συναντούμε σε όλα τα μέρη της Ελλάδος , βέβαια με αρκετές διαφορές στην εκτέλεσή του.
Η λέξη Κλήδονας παράγεται από την αρχαία λέξη « η κληδών » που είναι το μαντικό σημάδι, η προφητεία, το προμάντεμα. Σύμφωνα με άλλους η λέξη Κλήδονας προέρχεται από την λέξη κλειδί που ανοίγει και κλείνει το κουτί της τύχης.
Όποια και να είναι από τις δύο παραπάνω ερμηνείες το αποτέλεσμα ότι με τον κλήδονα ψάχνουν να βρουν την τύχη τους, το καλό το μήνυμα, και όπως γνωρίζουμε στη αρχαιότητα έδιναν μεγάλη σημασία στην μαντεία.
Η περιγραφή για τον κλήδονα είναι όπως γίνονταν παλιά στην Άνω Σύρο.
Παλαιότερα στον κλήδονα συμμετείχαν μόνο ανύπαντρα κορίτσια αλλά σιγά σιγά και κατά την δεκαετία του πενήντα μπήκαν και τα αγόρια.
Παραμονή του Αη Γιάννη 23 Ιουνίου μια κοπέλα που θα αναλάμβανε να κάνει τον κλήδονα κατά το απογευματάκι, έπαιρνε ένα πήλινο δοχείο και πήγαινε σε τρεις Μαρίες στα σπίτια τους για να πάρει το αμίλητο νερό. Κτυπούσε την πόρτα έμπαινε μέσα χωρίς να μιλήσει , πήγαινε στο κιούπι που εκεί υπήρχε το νερό και παίρνοντας τον μαστραπά έβαζε λίγο νερό στο πήλινο. Το ίδιο γίνονταν και στις άλλες δύο Μαρίες. Ο κόσμος ήταν ενήμερος για το έθιμο και κάποια στιγμή περίμεναν ότι θα κτυπήσει η πόρτα τους.
Οι Νοικοκυραίοι του κάθε σπιτιού προσπαθούσαν με διάφορες ερωτήσεις να κάνουν να μιλήσει η κοπέλα. Αν η κοπέλα μιλήσει τότε άδειαζε το νερό και άρχιζε από την αρχή. Όταν τελικά πήρε το νερό και από τις τρεις Μαρίες πήγαινε στις λεύτερες κοπελιές της γειτονιάς για να βάλουν μέσα ένα ριζικάρι δηλαδή ένα αντικείμενο, ένα τσιμπιδάκι, ένα κουμπί, μια φουρκέτα ένα δακτυλίδι οτιδήποτε μικρό αντικείμενο χωρίς να το δει η κοπελιά που κρατούσε το κουμνί. Όταν τελείωνε πήγαινε στο σπίτι της σκέπαζε το κουμνί με ένα κόκκινο πανί και το άφηνε όλη την νύχτα στην αυλή ή στο μπαλκόνι σκεπασμένο για να το δουν τα άστρα και για να αστρονομιστεί , να αστροφεγγιαστεί δηλαδή να επιδράσουν πάνω σ’ αυτό οι μαντικές ικανότητες των άστρων και του φεγγαριού για να ενισχυθεί η μαντική δύναμη του και να εξασφαλιστεί η καλή τύχη. Ας μην ξεχνάμε ότι πάνω στις ίδιες δυνάμεις των άστρων και του φεγγαριού στηρίζονται τα ζώδια και τα ωροσκόπια και οι σχετικές αστρολογικές παρατηρήσεις.
Την ώρα που σκεπάζανε το πήλινο με το κόκκινο πανί έλεγαν:
Κλειδώνουμε τον κλήδονα με του Αη Γιαννιού τη χάρη, κι ο ‘πούχει καλό ριζικό να δώσει να το πάρει.
Πρωί πρωί της επόμενης ημέρας έπρεπε να το βάλει μέσα για να μην το δει ο ήλιος. Στις 24 Ιουνίου την ημέρα του Άη Γιάννη του Ριζικάρι όπως τον έλεγαν, μαζευόντουσαν στο σπίτι της κοπελιάς για να ανοίξουν τον κλήδονα.
Μετά άρχιζε η διαδικασία του κλήδονα. Ο νοικοκύρης του κλήδονα ήταν και βγάλτης, όπως έλεγαν, των αντικειμένων από το κουμνί.
Στην Άνω Σύρο το τράβηγμα των αντικειμένων γίνονταν τρείς φορές. Την πρώτη φορά έλεγαν κολακευτικά όμορφα στιχάκια, την δεύτερη πρόστυχα και την τρίτη και τελευταία φορά πάλι όμορφα. Όταν τελείωναν την πρώτη φορά ή την δεύτερη έριχναν πάλι μέσα τα αντικείμενα.
Όταν τελείωνε ο κλήδονας έπαιρνε ο καθένας το αντικείμενο του για να το βάλει κάτω από το μαξιλάρι του για να δει το βράδυ στο όνειρό του πιο θα είναι το πρόσωπο που θα παντρευτεί. Επίσης έπαιρναν λίγο νερό για να βρέξουν το πρόσωπό τους για να κοιμηθούν ήρεμα και να δουν ένα καλό όνειρο. Το υπόλοιπο νερό το έριχναν στη γλάστρα του σπιτιού τους. Αυτό είχε σαν σημάδι ότι αν ανθίσει όμορφα, όμορφος θα είναι και αυτός που θα πάρει.
Αφανός ή Φωτάρες ή Φωταρίδες
Στις 23 Ιουνίου παραμονή του Άη Γιάννη του αφανιστή έχουμε το έθιμο του αφανού ή φωτάρες όπως έλεγαν στην Ερμούπολη ή φωταρίδες όπως έλεγαν στα χωριά. Πριν είκοσι ημέρες μάζευαν ασπιδέλες, Θυμάρια για να ξεραθούν και να τα έχουν σαν προσάναμμα για να καούν οι Μάηδες. Την παραμονή λοιπόν το βράδυ οι κάτοικοι της περιοχής μαζευόντουσαν σε κάποιο συγκεκριμένο χώρο που ήξεραν από πριν φέρνοντας ασπιδέλες, θυμάρια, παλιά ψάθινα καλάθια και τα στεφάνια της πρωτομαγιάς για να τα κάψουν. Κάποιες εποχές επειδή η παραμονή του Άη Γιάννη συνέπιπτε με το τέλος της σχολικής χρονιάς συνήθιζαν να καίνε τα βιβλία της σχολικής χρονιάς που πέρασε.
Με το άναμμα της φωτιάς και πηδώντας από πάνω τρεις φορές πίστευαν ότι εξαφανίζεται από πάνω τους κάθε κακό.
http://cyclades24.gr/2016/06/afanos-klidonas-ano-syros-eortasmos/
